De recente uitspraak van het Gerechtshof om het ontruimen van gekraakte panden te verbieden schept eigenlijk alleen maar meer onduidelijkheid. “Door de gerechtelijke uitspraak van 8 november en de reactie van Justitie hierop, zal een kraker een ontruiming altijd kunnen aanvechten via een kort geding. Het tweede onderdeel van de wet, om leegstand tegen te gaan, blijft echter wel van kracht, de eigenaar van een leegstand pand zal de leegstand die langer duurt dan 6 maanden moeten melden bij de gemeente. We verwachten dat er meer onduidelijkheid ontstaat over wat gemeenten zullen gaan doen met het gedeelte van de wet die toeziet op leegstand preventie. Te verwachten is dat nog minder (kleinere) gemeenten de noodzaak zullen zien om hier beleid voor te gaan formuleren en handhaven”, zegt Frank van Min van The Wolf vastgoedbeheer in Amsterdam.
“Uit onderzoek van Binnenlands Bestuur blijkt dat nog vóór de uitspraak van het hof de helft van de grote gemeenten niet van plan is gebruik te maken van de wet kraken en leegstand. De gemeente Amsterdam heeft echter aangegeven de leegstand wèl aan te willen pakken op basis van de nieuwe wet. Wellicht dus dat meerdere gemeentes nog zullen volgen. Los van de wet kraken en leegstand zijn er vier manieren (contractsvormen) waarop leegstand tijdelijk bestreden kan worden;
- Bruikleenovereenkomsten (antikraak contracten, opzegtermijn 2 weken)
- Verhuur op basis van de leegstandswet (opzegtermijn 3 maanden)
- Huur naar zijn aard van korte duur
- Tijdelijke huurcontracten voor rechtspersonen (230a Burgerlijk wetboek, opzegtermijn onderling te bepalen)
Deze contracten hebben echter wel een aantal nadelen”, zegt Van Min. “Met een bruikleenovereenkomsten kan er geen huur worden gegenereerd. Vergunningen voor verhuur op basis van de leegstandswet kunnen door gemeenten slechts in zeer specifieke gevallen worden verleend. Huur naar zijn aard van korte duur kan het risico van huurbescherming met zich mee brengen. En bij tijdelijke huurcontracten voor rechtspersonen zal de huur erg laag zijn vanwege de onzekerheid voor de huurder. Bovendien is verhuur op basis van de leegstandswet en naar zijn aard van korte duur in kantoorpanden niet toegestaan vanwege het bestemmingsplan, terwijl juist in kantoorpanden het probleem van leegstand zich voordoet en er anderzijds in veel steden sprake is van woningnood.”
“Het al dan niet tijdelijk verhuren van kantoorpanden aan woningzoekenden is daarom een oplossing. Gemeenten zouden daarom flexibeler met bestemmingsplannen om moeten gaan. Dan stel je eigenaren in staat nog huuropbrengsten (rond € 100,-/m2/jaar) te generen, wordt de woningnood bestreden doordat er veel betaalbare woonruimte bijkomt, en worden er meer gemeentelijke en landelijke belastingen geïncasseerd.”
“Gemeenten en de overheid zouden zich daarom veel meer moeten richten op het flexibiliseren van bestemmingsplannen, en vaker vergunningen moeten verstrekken om tijdelijk te mogen verhuren aan woningzoekenden. Het feit dat krakers ontruimingen kunnen aanvechten via een kort geding is dus veel minder relevant. Daarnaast kan je als eigenaar middels leegstandsbeheer & antikraak voorkomen dat een pand überhaupt gekraakt kan worden.”, aldus Van Min.