Gemeenten krijgen binnen de zogeheten ‘Rotterdamwet’ meer mogelijkheden om ernstige problemen met de leefbaarheid, zoals woonoverlast, aan te pakken. Zo kunnen in aangewezen gebieden of wooncomplexen na screening woningzoekenden met crimineel of overlastgevend gedrag worden geweerd.
Een concept van het wetsvoorstel dat de uitgebreidere bevoegdheden regelt, is vandaag door minister Blok (Wonen) ter consultatie openbaar gemaakt.
De Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (‘Rotterdamwet’) geeft gemeenten nu de mogelijkheid om in aangewezen gebieden geen woningen toe te wijzen aan mensen zonder inkomen uit arbeid. Ook kunnen zij ervoor kiezen specifieke groepen zoals hoger opgeleiden voorrang te geven.
De maatregel kan sinds een recente wetswijziging in periodes van telkens 4 jaar worden verlengd tot maximaal 20 jaar. Dat was eerder nog maximaal 8 jaar. De gemeente moet zowel voor de aanwijzing van een gebied als voor een verlenging toestemming vragen aan de minister. Die beoordeelt of de inzet van de ingrijpende maatregel gerechtvaardigd is.
Rotterdam maakt voor 5 wijken als enige gemeente gebruik van de mogelijkheid om inkomenseisen te stellen aan de vestiging van woningzoekenden. Wel bleek uit een evaluatie van de wet dat het grootste deel van de gemeenten graag vasthoudt aan de wet en de mogelijkheden wil uitbreiden als stok achter de deur bij het oplossen van complexe problemen in wijken.
De voorgestelde wetswijziging biedt gemeenten de mogelijkheid om met het oog op de leefbaarheid mensen met een strafrechtelijk verleden of notoire overlastveroorzakers te weren. Nieuw is dat ook voor specifieke straten of wooncomplexen de maatregel kan worden ingezet.
De gemeente kan woningen selectief toewijzen door van woningzoekenden een verklaring omtrent gedrag (VOG) te vragen of door inzage in politiegegevens. Met deze laatste optie komt, anders dan bij een VOG, ook overlastgevend gedrag in beeld dat niet geleid heeft tot een strafrechtelijke veroordeling.
In het wetsvoorstel is een limitatieve lijst opgenomen van criminele of overlastgevende gedragingen. Gemeenten die op basis van politiegegevens willen screenen, moeten aangeven op welke gedraging zij voor een bepaald gebied of complex willen letten.
In het kader van het Actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme van de minister van Veiligheid en Justitie voorziet het wetsvoorstel ook in screening op extremistische of jihadistische antecedenten.